Μήπως η τηλεόραση σας κάνει κακό;

Σίγουρα ένας τρόπος με τον οποίο χαλαρώνετε, είναι να ξαπλώνετε στον καναπέ μπροστά από την τηλεόραση και να κάνετε ζάπινγκ ή να παρακολουθείτε τη μία εκπομπή μετά την άλλη, για ώρες. Πόσο καλό, όμως, είναι αυτό για την υγεία σας;
Από μικρά παιδιά οι περισσότεροι ακούγαμε τους γονείς μας να φωνάζουν από το διπλανό δωμάτιο «μην κάθεσαι τόση ώρα στην τηλεόραση, θα χαλάσεις τα μάτια σου» και αναπόφευκτα, αυτή η φράση μας έχει πείσει με το πέρασμα των χρόνων ότι αυτή η συσκευή
ψυχαγωγίας έχει και κακή πλευρά που μας βλάπτει χωρίς να το καταλαβαίνουμε.

Η αλήθεια δεν απέχει πολύ απ’ αυτό, αφού πράγματι η απουσία ελέγχου στη χρήση της τηλεόρασης μπορεί να έχει επιπτώσεις στην υγεία μας, δε συμβάλλει ιδιαίτερα στην ανύψωση του πνευματικού μας επιπέδου – πολλές φορές μάλιστα δρα και προς την αντίθετη κατεύθυνση - ενώ ταυτόχρονα συνδέεται με διάφορα ψυχολογικά και σωματικά προβλήματα, όπως τα παρακάτω.

Αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων

Τα πράγματα δεν είναι ελπιδοφόρα για την καρδιά μας, όπως έδειξε μελέτη που πραγματοποιήθηκε για 6 χρόνια πάνω σε 8.800 Αυστραλούς άνω των 25, χωρίς ιστορικό καρδιακών παθήσεων. Αυτό που παρατήρησαν οι ερευνητές μετά την ανάλυση των δεδομένων, ήταν ότι για κάθε ώρα μπροστά στην τηλεόραση καθημερινά, αυξάνεται ο κίνδυνος θανάτου από καρδιαγγειακές παθήσεις κατά 18% και από καρκίνο 9%.

Αυτό σημαίνει ότι όσοι από τους συμμετέχοντες στη μελέτη παρακολουθούσαν για περισσότερες από 4 ώρες τηλεόραση την ημέρα για αυτή την περίοδο των 6 χρόνων, έχουν κατά 80% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν στο μέλλον καρδιακά προβλήματα, σε σχέση με τους υπόλοιπους που βρίσκονταν μπροστά στο «κουτί» για 2 ή λιγότερες ώρες καθημερινά. Αυτό που συμβαίνει βέβαια, δεν είναι ότι η τηλεόραση έχει άμεσες επιπτώσεις στην καρδιά μας, αλλά το καθιστικό μοντέλο ζωής που προωθεί, είναι αυτό που εν τέλει δημιουργεί τα προβλήματα.

Μας… «χαλάει» τον ύπνο

Το φως που εκπέμπει η τηλεόραση φαίνεται ότι είναι διεγερτικό για τον οργανισμό μας και μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της ορμόνης που παράγεται από τον εγκέφαλο, μελατονίνης, η οποία συνήθως αυξάνεται από το απόγευμα κι έπειτα, καθώς το φως της ημέρας μειώνεται. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τον φυσιολογικό ρυθμό του σώματος και να μας προκαλέσει δυσκολία στο να αποκοιμηθούμε, αίσθημα κούρασης και μη ποιοτικό ύπνο. Τα μειωμένα επίπεδα μελατονίνης επίσης συνδέονται και με πρώιμη εφηβεία στα κορίτσια.

Αυξάνει τον κίνδυνο για διαβήτη

Όσοι πάσχουν από διαβήτη, σίγουρα θα έχουν οδηγίες από το γιατρό τους να προσέχουν το χρόνο που περνούν μπροστά από την τηλεόραση, καθώς σύμφωνα με τους ειδικούς αποτελεί παράγοντα κινδύνου. Σύμφωνα με μελέτη του 2003 που έγινε σε γυναίκες και δημοσιεύτηκε στο Journal of the American Medical Association αποδεικνύεται ότι ο κίνδυνος για διαβήτη αυξάνεται κατά 14% για κάθε 2 ώρες παρακολούθησης τηλεόρασης την ημέρα. Διαφορετική μελέτη που διεξάχθηκε την ίδια χρονιά και δημοσιεύτηκε στο Journal Lipids, έδειξε ότι οι άντρες που παρακολουθούσαν για περισσότερες από 40 ώρες τηλεόραση την εβδομάδα είχαν 3 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2, σε σχέση με αυτούς που την άνοιγαν για λιγότερο από μία ώρα την εβδομάδα. Σύμφωνα με τους ερευνητές, ο αυξημένος κίνδυνος οφείλεται κυρίως στο ότι το να καθόμαστε μπροστά στην τηλεόραση σημαίνει όχι μόνο μειωμένη σωματική δραστηριότητα, αλλά και τσιμπολόγημα κυρίως τροφών με πολλά λιπαρά ή ζάχαρη.

Μεγαλώνει την πιθανότητα παχυσαρκίας

Όταν η μόνη κίνηση που κάνουμε καθώς βλέπουμε τηλεόραση είναι να πατάμε το κουμπί για την αλλαγή καναλιών στο τηλεκοντρόλ, αναπόφευκτα οι μυς μας πέφτουν σε… χειμερία νάρκη. Αν κάτι τέτοιο συμβαίνει για πολλές ώρες και σε καθημερινή βάση, μπορεί να μειώσει το ρυθμό του μεταβολισμού μας και σιγά-σιγά να παρατηρούμε τα κιλά να… αυξάνονται πάνω στο σώμα μας.

Πέρα, όμως, από το ρυθμό του μεταβολισμού, αλλάζουν και οι διατροφικές μας συνήθειες αναλόγως με τον χρόνο που περνάμε μπροστά από την τηλεόραση, καθώς τα διαλείμματα μας ωθούν στο να «τσιμπήσουμε» κάτι, ενώ πάντα η παρακολούθηση ταινίας συνοδεύεται με το μασούλημα κάποιας όχι και τόσο υγιεινής τροφής. Μάλιστα, απ’ ό,τι αναφέρουν οι έρευνες, για κάθε 2 παραπάνω ώρες μπροστά στην τηλεόραση την ημέρα, σημειώνεται αύξηση της παχυσαρκίας κατά 23%.

Επηρεάζει το νευρολογικό μας σύστημα

Τη δεκαετία του 1970, ο καθηγητής Γουέρνερ Χαλπερίν έκανε αναφορά σχετικά με το πώς οι ραγδαίες αλλαγές σε ήχους και εικόνες στην τηλεόραση, μπορούν να επιδράσουν στο νευρολογικό σύστημα ενός μικρού παιδιού και να προκαλέσουν προβλήματα συγκέντρωσης και προσοχής (διαταραχή ελλειμματικής προσοχής).

Περίπου στα ίδια αποτελέσματα καταλήγει και μελέτη ερευνητών του Ινστιτούτου Παιδικής Υγείας του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, η οποία έδειξε ότι τα παιδιά ηλικίας 3 ετών που παρακολουθούν 2 ώρες τηλεόραση την ημέρα, παρουσιάζουν κατά 20% μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν προβλήματα προσοχής στην ηλικία των 7 ετών, σε σχέση με ένα παιδί που δεν βλέπει καθόλου τηλεόραση.

Αυξάνει τον κίνδυνο άσθματος

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, στο πλαίσιο έρευνας μελετήθηκαν οι συνήθειες όσον αφορά την τηλεόραση περισσότερων από 3 χιλιάδων παιδιών, ηλικίας μέχρι 11 ετών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι αυτά που περνούν 2 ή περισσότερες ώρες βλέποντας τηλεόραση την ημέρα, είχαν διπλάσιο κίνδυνο να πάθουν άσθμα.

Προωθεί ένα άσχημο διατροφικό μοντέλο

Οι έρευνες της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ επιβεβαιώνουν κάτι που γνωρίζουμε εδώ και χρόνια: η τηλεόραση προωθεί τη… λιγούρα για junk food. Αν το σκεφτείτε, σίγουρα κι εσείς δεν παρακολουθείτε αγώνα ποδοσφαίρου πίνοντας τσάι αντί να τρώτε πίτσα ή σουβλάκια με μπίρα, ενώ το γυναικείο φύλο που προτιμά τα dvd, παρακολουθεί ταινίες τρώγοντας 2 σακουλάκια ποπ-κορν με αλάτι και βούτυρο και άλλα 2 σακουλάκια… πατατάκια. Όχι ακριβώς αντιπροσωπευτικό δείγμα υγιεινής διατροφής.

Επιδρά αρνητικά στη νοητική ανάπτυξη

Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής συνιστά στους γονείς να αποτρέπουν τα παιδιά κάτω των 2 ετών από το να βλέπουν τηλεόραση, ενώ για τα μεγαλύτερα παιδιά συμβουλεύει να μην ξεπερνούν τις 2 ώρες την ημέρα. Ο λόγος είναι ότι οι υπερβολικά πολλές ώρες μπροστά στην TV έχουν αρνητική επίδραση στη νοητική ανάπτυξη των παιδιών, ενώ επιδείνωση στον ίδιο τομέα φέρνει και στους ηλικιωμένους.

Καταπονεί τα μάτια

Γενικότερα, το να εστιάζουμε σε ένα αντικείμενο για πολλή ώρα (όπως συμβαίνει και με την οθόνη του υπολογιστή) κάνει κακό στην όρασή μας, ειδικά όταν π.χ. βλέπουμε τηλεόραση για πολλές ώρες σε ένα σκοτεινό δωμάτιο. Καλό είναι, είτε στην περίπτωση της τηλεόρασης ή του υπολογιστή, να προσπαθείτε να αλλάζετε αντικείμενο εστίασης κάθε λίγο κοιτώντας κάπου αλλού, αλλά και να έχετε το φως αναμμένο, προκειμένου να μειώσετε την αρνητική επίδραση στα μάτια σας.

Προωθεί την επιθετική συμπεριφορά

Ερευνητές που έχουν μελετήσει τις περιπτώσεις τουλάχιστον 3 χιλιάδων παιδιών ηλικίας 3 ετών, βρήκαν ότι τα παιδιά που εκτίθενται στην τηλεόραση για πολλή ώρα, είτε άμεσα είτε έμμεσα (όταν δηλαδή βρίσκονται στο χώρο που βλέπουν άλλοι τηλεόραση) και ιδιαίτερα όταν παρακολουθούν προγράμματα που προωθούν βίαιες συμπεριφορές, εμφανίζουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εκφράσουν κι αυτά επιθετική συμπεριφορά.

Επηρεάζει την κοινωνικότητα

Είναι ολοφάνερο ότι η τηλεόραση δεν κοινωνικοποιεί, αλλά απομονώνει και αντικαθιστά την κοινωνική αλληλεπίδραση με φίλους και οικογένεια, στερώντας από παιδιά και μεγαλύτερους τη διάδοση συναισθημάτων και ιδεών. Κάτι τέτοιο βέβαια, ίσως σε μερικούς φαίνεται αθώο, όμως μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες κοινωνικές φοβίες που ενδεχομένως να επηρεάσουν αρνητικά την εξέλιξη ενός ατόμου.